پس از رفع مشکلات فنی، سایت اکسیر مجددا در دسترس قرار گرفت. از صبر و شکیبایی شما عزیزان سپاس گزاریم.

شرح تفسیر المیزان

سوره البقره (جلد دوم المیزان)

توسط استاد محمد حسین رحیمی
برای مشاهده جلد اول کلیک کنید.

دریافت لیست موضوع جلسات به همراه شماره صفحه

جلسه ۱

بحث روزه-ثمره روزه-خصوصیات روزه-بحث انزال و تنزیل-حقیقت قرآن کریم

جلسه ۲

(موجود نمی باشد)

جلسه ۳

خصوصیات ناس-خواص-غایت صوم اظهار کبریایی حق تعالی-شرح الصوم لی و انا اجزی به- بحث دعا

جلسه ۴

رابطه میان مالکیت و قریب بودن حق تعالی

جلسه ۵

شرط اجابت دعا-حقیقت دعا-علت عدم استجابت دعا-تعلق به اسباب-جمع بندی

جلسه ۶

آیات دعا- اخلاص مهمترین رکن دعا-روایات دعا-اخلاص در دعا به معنای ابطال سببیت اسباب نیست-نظام فطری و نظام تخیلی-دعا کلید خزائن الهی

جلسه ۷

(موجود نمی باشد)

جلسه ۸

شرح این معنا که فقط از خدا کمک بخواه-توجه به حق تعالی در دعا و طریقیت اسباب-دعوت به عدم اعتماد به اسباب نه سلب اسباب-

جلسه ۹

آیا حق تعالی محتاج به اسباب است و اسباب قدرت مطلقه او را قید می زند-محدودیت فعل نه محدودیت فاعل-رابطه دعا و قلم

جلسه ۱۰

(موجود نمی باشد)

جلسه ۱۱

دعا کردن مومنین-آغاز دعا از جانب حق تعالی-اثر معرفت حق تعالی در استجابت دعا-قهر و غلبه حق تعالی بر اسباب-

جلسه ۱۲

بحث جهاد : معنای احسان-جهادی که قرآن به آن دعوت می کند-دستور به صبر-دستور به قتال-اقامه دین فطری و دفاع از آن از مهمترین حقوق مشروعه انسانی- دفاع از این حق فطری حق فطری دیگر – جهاد و قتال احیا کننده مومنان- حکم اسلام به تطهیر زمین از مطلق شرک

جلسه ۱۳

ادامه بحث جهاد : مصلح غیبی با اسباب ظاهری کار می کند-اسلام دین شمشیر و اکراه و اجبار نیست-سیرۀ اسلام در اشاعه دین توحید-تبلیغ

جلسه ۱۴

بحث اجتماعی دربارۀ جهاد : حفظ وجود، نیاز فطری انسان. دفاع حق فطری انسان. اصل استخدام غیر. اصل دفاع دفاع از حقوق انسانی ، حق فطری انسان. توحید دین مبنی بر فطرت. توحید مهمترین حق انسان.
علم بدون عمل در اسلام ارزشی ندارد.
ذکر و حقیقت آن

جلسه ۱۵

طالبان دنیا و طالبان رضای حق تعالی حبط اعمال. الله سریع الحساب. یاد معاد بازدارنده از معصیت.
حکم الله و حد تصرف شخصی. حدود اختیارات ولی امر

جلسه ۱۶

تقسیم مردم به دو گروه منافق و خالص الایمان-خصوصیات منافق-فساد در ارض-اهلاک حرث و نسل-هدف تشرع، اصلاح عباد

جلسه ۱۷

خصوصیات فرد خالص در ایمان

جلسه ۱۸

بحث وحدت دینی : راه حذف وحدت دینی-سلم-اتباع هوی-مراد از اتباع خطوات شیطان-اسلام متکفل جمیع احکام و معارف مورد نیاز مردم-نتیجه تبعیت از خطوات شیطان-کیفیت افعال الهی-حقیقت معنای مجی و اتیان

جلسه ۱۹

روایت-قیامت رجعت و ظهور سه پرده از یک حقیقت-ملاحم-بیان حقیقت قیامت

جلسه ۲۰

اعتباریات-بدء تکوین انسان-ترکیب انسان از روح و بدن-ارتباط با اشیاء-علوم عملی یا اعتباریات

جلسه ۲۱

اصل استخدام-مدنی بودن انسان-حدوث اختلاف بین افراد انسان

جلسه ۲۲

بیان یک تمثیل در حقیقت حال انسان-رفع اختلاف به وسیله دین-

جلسه ۲۳

آیا بنای دین بر اساس جهل و تقلید است- اختلاف در خود دین -انسان بعد از دنیا

جلسه ۲۴

شرح معنای آیه کان الناس امه واحد-علت تعبیر به بعثت-نبی و حقیقت بعث و ارسال-اسلام جامع شریعتهای سابق-کسی که امر بر او مشتبه شده باغی نیست-فطرت با غفلت و شبهه منافات نداردولی با تعمد و بغی منافی است-هدایت-بیان نتائج آیه-چرا حق تعالی بعثت انبیا را به خود نسبت می دهد-حقیقت نبوت و وحی-دلیل نبوت عامه

جلسه ۲۵

تحلیل جنبه فطری انسان-حتمی بودن بروز اختلاف-عدم توانایی انسان در رفع اختلاف-فقط تربیت دینی قادر به رفع اختلاف است-اسلام متضمن بالاترین حد کمال فردی و اجتماعی-آیا با پیشرفت دین نباید قوانین اصلاح شود-مبنای تشریع دین حقیقت انسان است

جلسه ۲۶

بحث عصمت انبیاء : اقسام سه گانه عصمت-بررسی دلائل عصمت

جلسه ۲۷

ادامه دلائل عصمت-هر معصیتی ضلال است و انبیاء ضال نیستندبیان حقیقت عصمت-هر فعلی بر اساس صورت علمیه موجود در نزد انسان است-عصمت نوعی علم راسخ یا همان ملکه در وجود پیامبر است.

جلسه ۲۸

کلام فی النبوه : تفاوت نبی و رسول-
بحث فلسفی در اثبات نبوت : عمل به معرف دین مولد حالات و ملکات راسخه در طریق سعادت یا شقاء

جلسه ۲۹

سیر حقیقی-اثبات نبوت از طریق عقل-چرا عقل برای راهنمایی انسان کافی نیست-شهوت و غضب بالفعل مانع عقل که قوه ناطقه قدسیه است می باشند-

جلسه ۳۰

آیا حرکت اجتماع به سوی تکامل انسان را از دین بینیاز نمی سازد-میل به کمال برای فعلیت یافتن کمال کافی نیست-کمال جسمی کمال انسان نیست-اجتماع به سوی کمال جسمانی در حرکت است-اشکال : ما در جوامع اثری از دین نمی بینیم-دین فرضیه ای غیر قابل انطباق بر حقیقت است-
پاسخ : مشهود بودن اثر دعوت دینی

جلسه ۳۱

آنچه امروز در جوامع موجود است اثر دعوت دینی است-هر خیر و سعادتی که در دنیا هست اثر تربیت دینی است-

جلسه ۳۲

اقتباس قانونهای اسلامی توسط مسیحیان
فایده فطرت : دین بر اساس فطرت انسان را رشد می دهد.
دستیابی به این کمال فطری فقط برای عده ای خاص ممکن است.

جلسه ۳۳

اشکال : آیا نبی انسانی صالح و دارای نبوغ اجتماعی است؟
پاسخ-کلام خود انبیا نیز با این بیان مخالف-
اشکال چگونه یک امر خارق عادت که افراد انسانی آن را درک نمی کنند می تواند موجب اصلاح امور آنان شود؟
پاسخ : عقل امور خارق عادت را نفی نمی کند و برای استدلال بر آنها راههایی دارد.
معجزه راه اثبات ارتباط با غیب.

جلسه ۳۴

سوال : چه چیز پیامبر را از اشتباه در تشریع مصون می دارد؟
پاسخ : در تکوین خطا رخ نمی دهد
نتایج ششگانه بحث.

جلسه ۳۵

داستان گذشتگان-آمدن سختیها-طلب یاری از حق تعالی
نحوه پاسخگویی قرآن کریم به سوالات
قتال-مصلحت اندیشی مومنین در امر قتال-کافر عضو فاسد جامعه-نفی علم از غیر حق تعالی

جلسه ۳۶

بحث حبط : حیات مومن و کافر- مقصود از حبط اعمال بطلان جمیع اعمال-کفر و ارتداد موجب بطلان اعمال- احباط و تکفیر –برخی معاصی رابطه مولویت و عبودیت را قطع می کنند

جلسه ۳۷

وقت و موطن جزا بیان حقیقت مطلب-مسلک نتایج اعمال-مسلک مجازات-جمع بندی

جلسه ۳۸

احکام اعمال از حیث جزاء :
بیان تاثیر و تاثر اعمال بر روی یکدیگر

جلسه ۳۹

عالم مجازات –خداوند به زبان مردم با آنان سخن میگوید-قیامت امری عظیم که به افق فهم مردم نزدیک شده است-تعلیل قرآن کریم نسبت به احکام عجیب جزاء

جلسه ۴۰

سلب علم –مقصود از سلب علم سلب اتباع از علم موجود است-احکام جزا نسبت به ظرف حقایق مجازند-اعمال محفوظ و مجسمند- ارتباط اعمال و حوادث خارج-

جلسه ۴۱

رابطه اعمال مجموعه اجتماع با حوادث عالم-رابطه اعمال فردو حوادث عالم-نعمت وسیله امتحان افراد صالح- نعمت ، مکر، استدراج، و املاء در حق افراد طالح-

جلسه ۴۲

غلبه خداوند برای همگان قابل ادراک نیست-بررسیدلایل این جهل-1- محدودیت فکر و قصور نظر انسان-تفاوت غلبه معنویات و جسمانیات-پیروزی حق بر باطل-مومن همواره پیروز است- ظهور پی در پی باطل زمینه حضور حق-صفات جمیل از آن حق و صفات ذمیمه از آن باطل است-حسنات مطابق حکم عقل و سیئات خلاف حکم عقلند-تمامی مفاسد نتیجه بطلان حکومت عقلند.

جلسه ۴۳

احکام خمر و میسر-منع شریعت اسلام از امور مبطل عقل-شیوع شهوات سریعتر از شیوع حق است-تشویق قرآن به بحث از حقایق وجود-عدم رضایت قران به تبعیت کور کورانه

جلسه ۴۴

حرمت نکاح با مشرکان-تفاوت اطلاق فعل و اطلاق وصف-مصداق شرک از نظر قرآن کریم و اقسام شرک-حکمت تحریم نکاح با مشرکان-

جلسه ۴۵

کاربرد نجاست و طهارت در معقول-توحید، طهارت کبریمعنای مبالغه در تواب و متطهر—نسبت نساء در جامعه انسانی مانند نسبت حرث-هدف نوع انسان حیات دین خدا و ظهور توحید و عبادت- رقت قلب مومنان در نزد رسول خدا و اهل بیت

جلسه ۴۶

نهی از قسم خوردن-معنای قلب در قرآن-بنای شریعت اسلام بر اساس فطرت-معنای معروف-حد مساوات در اسلام-ذرجه مرد نسبت به زن-عدم جواز تفرقه بین احکام فقهی و اصول اخلاقی-اسلام دین عمل است-تشریع بر اساس مصالح عامه اجتماع-اقتصار بر ظواهر مسخره کردن آیات خدا

جلسه ۴۷

معنای نعمت-اختلاط حکم لغت و تشریع و اجتماع و تکوین-رابطه تکوینی فرزند با والدین-
معنای عقاسارت عقل در دست سایر قوی-عقل از دیدگاه حق تعالی-

جلسه ۴۸

بحث در مقام زن: زن در امتهای وحشی-زن در امتهای متمدنه قبل از اسلام-جایگاه زن در نزد عرب جاهلی-توحش رسم اعراب-تحولی که اسلام در امر زن به وجود آورد-ضعف و ذلت زن-در هیچ تاریخی چیزی حاکی از احترام به زن یافت نمی شود-بنای بنیان فطری برای زن توسط اسلام-زن و مرد هر دو انسانند-ملاک فضیلت فقط تقواست-هر کس فقط در گرو عمل خویش است-زن مومنه از مرد بی ایمان برتر است-حق تعالی خوار شمردن زنان را مذمت می کند-باقی ماندن آثار خرافات نزد مسلمین

جلسه ۴۹

جایگاه اجتماعی زن در اسلام-دو خصلت زن : زن به منزله حرث است-لطافت ساختار و رقت شعور-حیات منطبق بر فطرت، حیات سعادتمندانه-

جلسه ۵۰

مساوات و عدل-استقلال و حریت-اختلافات بین زن و مرد-اختلاف بین زن و مرد-لطافت جسم و روح-تفاوت وظایف اجتماعی-ارث-آزادی زن در تمدن غربی-

جلسه ۵۱

آیه 243-داستان طالوت و جالوت-غلبه از آن ایمان و تقوی استوجوب جهاد و هدف آن

جلسه ۵۲

تقاضای ملک-سرپیچی از جنگ-طالوت و مخالفت قوم-معنای ملک-فعل خدا مطابق مصلحت است-

جلسه ۵۳

سکینه: معنای سکینه-مسیر فطرت تنظیم افعال بر اساس مقدمات عقلی-خروج از مسی رفطرت موجب تردید و اضطراب-دلیل آرامش مومن-دلیل اضطراب غیر مومن-بصیرت مومن و کوری کافر-حیات جدید مومن-سکینه روحی از جانب حق تعالی-

جلسه ۵۴

ادامه داستان طالوت-ابتلا به نهر-قاعده تنازع بقا انتخاب طبیعی و تبعیت از محیط-دیدگاه قرآن کریم نسبت به تاریخ-

جلسه ۵۵

کلام فی الکلام: خصوصیات انبیا امور حقیقیه-بیان حقیقت تکلیم الهی

جلسه ۵۶

آیة الکرسی : معنای حیات-قیوم

جلسه ۵۷

ادامه آیة الکرسی : لا تاخذه سنة و لا نوم-شفاعت-احاطه حق تعالی-انحصار علم در حق تعالی

جلسه ۵۸

جلسه ۵۹

جلسه ۶۰

جلسه ۶۱

بررسی سیر ادعای الوهیت-مغالطه نمرود-کلام فی الاحسان و هدایته و الظلم و هدایته:
هدایت الهی-تکوین خطا نمیکند-روابط حقیقی-کیفیتسلوک در اعتباریات و رسیدن به غایت-حق نمی میرد و باطل باقی نمی ماند-باطل در لباس حق آشکار میشود-عدم فلاح ظالم-

جلسه ۶۲

تفسیر آیه او «کالذی مر علی قریة»: تفاوت سقف و عرش-رابطه آیه با آیة الکرسی-اقسام هدایت

جلسه ۶۳

ادامه تفسیر آیه او «کالذی مر علی قریة»: بررسی سیاق عجیب ایه-تدبر در آیه و کشف حقیقت آن-قریب و بعید ر نزد خداوند یکسان است—مشابهت داستان با قیامت-

جلسه ۶۴

صوت ناقص است-داستان جناب ابراهیم و زنده شدن مردگان-درخواسترویت-در خواست مشاهده کیفیت احیاء-رؤیت ملکوتی-اتصال باطنی انبیاء به قدرت لا یتناهی-اهمال در امر حقایق

جلسه ۶۵

شرح آیه قال او لم تؤمن-نحوه عملکرد قوه وهم-خطورات منافی با عقاید یقینی با ایمان منافات ندارد-درخواست جناب ابراهیم حق الیقین بود-

جلسه ۶۶

جلسه ۶۷

جلسه ۶۸

جلسه ۶۹

جلسه ۷۰

جلسه ۷۱

جلسه ۷۲

جلسه ۷۳

جلسه ۷۴

1
/