شرح مصباح الشریعه

سخنرانی استاد محمد حسین رحیمی

مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه عنوان کتابی است با صد باب در اخلاق و عرفان اسلامی منسوب به امام جعفر بن محمد صادق امام ششم شیعیان است.

بررسی انتساب کتاب
پیرامون اننتساب کتاب به امام جعفر بن محمد صادق اختلافاتی وجود دارد. گرچه کتاب تالیف ایشان نیست اما توسط فردی از یاورانش از سخنان او جمع آوری گردیدهاست (بعضی مولف آنرا فضیل عیاض می دانند. محمد باقر مجلسی انتساب کتاب به امام جعفر بن محمد صادق را نفی میکند اما بسیاری دیگر از بزرگان شیعه از جمله سید بن طاووس، شهید ثانی، محسن فیض کاشانی، مهدی نراقی، سید روح الله خمینی، میرزا جواد ملکی تبریزی به مطالب کتاب اشاره کردهاند.

نسخه های کتاب
از این کتاب نسخهای در به خط مولی محمد علی مشهدی بسال ۱۰۸۲ وجود دارد که با سه واسطه از روی نسخه به خط شهید ثانی نگاشته شدهاست. نسخهای دیگر نیز به خط مولی عبدالرزاق بن محمد بن سعید مقابی که تاریخ نگارش آن ۱۱۱۵ هجری قمری است موجود میباشد.

ترجمه ها و شرح های کتاب
این کتاب به فارسی ترجمه شده و شرحهای مختلفی نیز بر آن نوشته شدهاست که برخی از آنان بدین شرح است:
۱-بیان الاسرار، نوشته شیخ حسین زاهدی
۲-منظومهای ۹۰ صفحهای از لمعات جنات الوصال، سروده احمد بن عبدالواحد کرمانی معروف به نظام علیشاه.
۳-ترجمه و شرح مصباح الشریعه، تالیف ملا عبدالرزاق گیلانی که در سال ۱۳۴۳ توسط سید جلال الدین محدث ارموی تصحیح و در چاپخانه دانشگاه تهران منتشر شد.
۴-ضیاء المصباح، تالیف اسماعیل بن محمد علی رضوی.
۵-ضیاء المصباح، تالیف یحی بن محین بن حسن بین جعفر بن صالح.
۶-ترجمه و شرح مرحوم آیت الله مصطفوی.

مرحوم آیت الله مصطفوى در مقدمه شرحی که بر این کتاب نورانی دارند میفرمایند: "اين كتاب به طور مسلم از مراكز وحى و الهام گرفته شده، و به وسيله شخصيتى كه ارتباط با عالم غيب داشته است تأليف شده است."
در اين كتاب دقائق معارف و اسرار حقايق و لطائف اخلاقيات و مراحل سير و سلوك و خصوصيات مراتب ايمان، به اندازه‏اى دقيق و تحقيقى و عميق ذكر شده است كه كمترين نقطه ضعف و انحراف و سستى در خلال جملات و مطالب آن ديده نمیشود، و آنچه مسلم است اين كتاب در مرتبه فوق كتب مؤلفه متداوله علماء و محققين و عرفاء است.

جلسه ۱

جلسه ۲

جلسه ۳

جلسه ۴

جلسه ۵

جلسه ۶

جلسه ۷

جلسه ۸

جلسه ۹

جلسه ۱۰

جلسه ۱۱

جلسه ۱۲

جلسه ۱۳

جلسه ۱۴

جلسه ۱۵

جلسه ۱۶

جلسه ۱۷

جلسه ۱۸

جلسه ۱۹

جلسه ۲۰

جلسه ۲۱

جلسه ۲۲

جلسه ۲۳

جلسه ۲۴

جلسه ۲۵

جلسه ۲۶

جلسه ۲۷

جلسه ۲۸

جلسه ۲۹

جلسه ۳۰

جلسه ۳۱

جلسه ۳۲

(موجود نمی باشد)

جلسه ۳۳

جلسه ۳۴

جلسه ۳۵

جلسه ۳۶

جلسه ۳۷

جلسه ۳۸

جلسه ۳۹

جلسه ۴۰

جلسه ۴۱

جلسه ۴۲

جلسه ۴۳

جلسه ۴۴

جلسه ۴۵

جلسه ۴۶

جلسه ۴۷

جلسه ۴۸

جلسه ۴۹

جلسه ۵۰

جلسه ۵۱

جلسه ۵۲

جلسه ۵۳

جلسه ۵۴